Het zal niet makkelijk geweest zijn voor Roland Schreuder, toen hij  op 1 augustus 2013 de valse verjaringszaak kreeg overgedragen van waarnemend accountmanager Ciska Smits. Ze had een onwaar en onsamenhangend verhaal opgehangen over een fout van de makelaar tegen omwonenden kennelijk in de hoop dat het daarmee zou zijn afgedaan. Maar dat was het natuurlijk niet. Het leugen was al snel uitgekomen. En erger nog; uit het leugen sprak geen enkele intentie uit om de “fout” te herstellen of tegen de geconstateerde onrechtmatigheden op te treden, terwijl men zoiets toch van een gemeente zou mogen verwachten.

Natuurlijk is de verdenking voor de hand liggend… Als het gaat om de medewerking aan een valse verjaringszaak; er is bewust meegewerkt -tegen beter weten in- aan een valse zaak van verjaring? Waarom? Oneigenlijke sympathieën? Of was het misschien ook de prestatie- en tijdsdruk. Let wel: door alle vertragingen waren de irritaties omtrent de realisatie van de Tuin van Jonker behoorlijk opgelopen. Volgens het wijkcontract dat door de gemeente en Ymere was afgesloten met de wijkraad van het Rozenprieel had de Tuin van Jonker al in 2010 gerealiseerd moeten zijn. De werkzaamheden waren al diverse keren vertraagd wegens diverse procedures met grond die onrechtmatig in beslag was genomen door bewoners aan de Lange Poellaan. Uit een ‘eindrapportage” over het wijkcontract in 2010.

De aard van de vele vertragingen? Illegaal in gebruik genomen grond door omwonenden en tel daarbij op de bedenkelijke staat van de gemeentelijke Vastgoedadministratie.

Zie bijvoorbeeld hier een stuk uit een gespreksverslag:

Of deze (is dat pand nu van ons?):

Twee jaar nadien zag het er eindelijk naar uit dat de eerste activiteiten voor de realisatie van de tuin toch echt hun beslag konden vinden. Ondertussen zette de Wijkraad druk, was Ymere zwaar geïrriteerd wegens gebrek aan slagkracht bij de gemeente, en ook belde een journalist van het Haarlems Dagblad geregeld de gemeente op met de vraag hoe het er nu voor stond.

Uit de eerder gemaakte afspraken blijkt overigens glashelder dat het de verantwoordelijkheid van de gemeente was, en wel van een aantal medewerkers die we ook tegenkomen in de zaak van valse verjaring, om het illegaal gebruik van gemeentegrond aan te pakken. Uit de notulen van diverse overleggen blijkt nog specifieker dat in 2010-2011 het tot de verantwoordelijkheden behoorde van Anouk Stilma.

Maar mogelijk had ook Roland Schreuder zelf had waarschijnlijk in 2009 al verzuimd om adequate actie te ondernemen:

Was hij toen erbij betrokken? Ja, zeker. Roland werd weliswaar in augustus 2013 aan de omwonenden gepresenteerd als nieuwe medewerker die zich nog op de zaak moest inwerken. Maar in de WOB-stukken van 2009-2010 komen we hem al regelmatig tegen. Aantoonbaar is dat hij toch aardig wat kennis van de situatie moet hebben gehad. Ook bij de wijkraad van het Rozenpriëel was hij ook bekend en laten we het voorzichtig uitdrukken, hij had daar niet bepaald een goede indruk achtergelaten. Tevens was hij de contactpersoon voor Ymere als het ging om de deal met onrechtmatige precario-clausule.

Of hij deze belastingfraude zelf heeft bedacht, is overigens onduidelijk. Dat kan niet zo 1-2-3 uit de WOB-stukken worden gehaald.  Mogelijk komt ie uit de koker van Ymere. In ieder geval is duidelijk dat afdelingshoofd Vastgoed dhr. Jelle van Wier uiteindelijk zijn handtekening heeft gezet onder een afspraak over belastingfraude:

Terug naar juli 2013. Ciska Smits droeg over aan Roland. Voor de asbestzaak was een oplossing toegezegd. En dan had je de verjaringszaak die door het breed afgestemde en vreemde verhaal van de fout van de verkopend makelaar, niet of nauwelijks meer te redden was.

17 juli, nog even wachten, Roland komt eraan:

25 juli: moet ik nog wat doen, of lost Roland het op? NB. Let op de akte is dus al bekend en Ciska weet hier dus -net als collega’s Stiemer, Molenkamp en Stilma- dat er iets met verjaring is gerommeld.

26 juli: juriste Elsbeth Molenkamp is nog op vakantie dus die heeft nog niet kunnen vertellen waarom ze dit zo heeft gedaan, maar Roland gaat het straks oplossen.

30 juli: Oeps…. de buurman heeft die akte dus zelf gevonden bij het Kadaster… Roland succes!

Wat zal hij gebaald hebben, die Roland Schreuder. Verwachtingen gewekt en leugens verteld.  En het stel dat hier grond had geclaimd, had ook nog eens extra grond erbij gesmokkeld en tot overmaat van ramp asbest opgegraven. En nu had een buurman van het stel ook nog de verklaring van geen bezwaar weten op te vragen bij het Kadaster waaruit de leugen bleek die zijn collega’s de omwonenden hadden voorgehouden. Iedereen had hier een potje van gemaakt… En nu verwachte die buurman ook nog actie. Eigenlijk al sinds half juni, toen had zijn afdelingshoofd Jelle van Wier al contact met hem beloofd, maar vervolgens was hij zonder er op terug te komen op vakantie gegaan. Pas een maand later wist de buurman accountmanager Ciska Smits weten te vinden. En dan dat die onsamenhangende en onware berichten. Natuurlijk begreep die buurman er niets meer van. Op 6 augustus lag een WOB-verzoek op het bureau van Schreuder…

Wat moest ie nu doen? Was het niet ooit een Chinese filosoof die had gezegd; als je maar lang genoeg wacht, lossen alle problemen zich vanzelf op? Twee weken later was hij –tot ontsteltenis van de buurman die als sinds eind mei op zijn komst had gewacht omdat daarmee actie was toegezegd- 4 weken op vakantie. En wie nam hem waar? Ciska Smits tijdelijk, ofschoon ze, maar dat vertelde ze maar niet,  in die periode zelf ook voor drie weken op vakantie ging.

Wat ze nog deed voor haar vakantie was een afspraak plannen. 26 augustus spraken zij, en Elsbeth Molenkamp, de architecte van de frauduleuze constructie, de buurman. Deze presenteerde een uitgebreide set fotomateriaal waar onder andere uit bleek dat in juni 2004 er nog geen enkele sprake van een tuinuitbreiding was. Ook waren er foto’s uit 2007 waaruit bleek hoe het huis verkocht moest zijn. En foto’s die bewezen dat het stel tot twee keer aan toe de tuin zelf had vergroot. En de buurman droeg voorts allerlei mogelijke manieren aan om de bewijspositie te verstevigen en betere inschattingen te maken van de verschillende afmetingen in de verschillende uitbreidingsstadia. En mogelijke getuigen: de al eerder in 2001 bij de tuin betrokken medewerkers van de gemeente, andere buren, vorige bewoners en de zoon van de heer Jonker zelf zouden ze alhier om getuigenissen kunnen vragen. Op zijn vraag waar het verhaal van de fout van de makelaar nu vandaan kwam, antwoordde Ciska halfslachtig dat ze wel gekkere dingen had gezien.

Wat er nu verder ging gebeuren? De asbest moest weg. De verjaringszaak moest samen met de beantwoording van het WOB-verzoek verder worden uitgezocht; dat zou nog 2 tot 6 weken duren. Juridische actie kon nog wel een half jaar duren, vertelde Elsbeth. Zonde, zo zei de buurman, van de inrichting, kan het niet sneller? De kosten kunnen we wel verhalen op het stel, zei Elsbeth vilein.

De buurman liet een usb-stick met bewijsmateriaal achter. Met de toezegging de zaak verder uit te zoeken en daarna actie te ondernemen, nam de buurman hoopvol afscheid, nog enkele tips meegeven (praten jullie wel met elkaar, ook anderen moeten hier toch van weten?):

Voor een WOB-verzoek geldt een beantwoordingstermijn van vier weken met de mogelijkheid vier weken te verdagen. Ervaring leert dat hoe simpel de vraag ook is en zelfs als vroegtijdig al duidelijk is dat het antwoord totaal afwijzend gaat zijn, sommige afdelingen van de gemeente standaard verdagen met een blindelings gekopieerde standaardtekst verwijzende naar een grote hoeveelheid informatie (die er ook in dit geval niet was). Zo ook stelde Ciska Smits eind augustus, vlak voor haar vakantie, een brief op… Alleen… ze vergat hem te verzenden…

Of Elsbeth Molenkamp toen al de drie A4tjes uit haar mailbox had geselecteerd die uiteindelijk zouden worden opgeleverd in februari 2014, is niet helemaal duidelijk; de WOB-stukken en de emails van andere ambtenaren aan omwonenden, wekken sterk de indruk dat ze initieel ook voor een aantal collega’s haar rol in deze verborgen hield.

Wat de verdagingsbrief betreft; helaas was Ciska klaarblijkelijk vergeten de brief te sturen, want tot kennelijke irritatie van Roland werd het hem door de buurman niet gegund om tot eind september achterover leunen. De buurman vroeg herhaaldelijk naar de status.Op 19 september dan toch maar actie:

Het pleit overigens wel weer enigszins voor Ciska Smits dat ze na haar vakantie met de buurman belde om een soort van excuses aan te bieden voor het “vergeten” van de verdagingsbrief.

Maar goed, terug naar Schreuder… Dit had de zaak ook geen goed gedaan en de tweede deadline van het WOB-verzoek naderde. De buurman liet zich vervelend genoeg ondertussen ook nog bijstaan door een juridisch adviseur. Eind september moest dan toch echt wat gebeuren.

Wat wist Schreuder op dat moment? Wat had hij gehoord van Stiemer, Molenkamp en Stilma? In ieder geval was duidelijk dat hij geen zin had het WOB-verzoek te beantwoorden. Of dat kwam doordat hij vond dat hij een procedure moest doorlopen over de zienswijzen van derden wier namen voorkwamen in de 3 A4tjes, of dat er iets anders speelde, is onbekend.

Wel is evident dat Elsbeth Molenkamp hier een uiterst bedenkelijke rol heeft gespeeld. Alles wijst er op dat ze de zaak naar Roland Schreuder anders voorstelde dan ze eerder richting de buurman had gedaan. Ze leek aan selectief geheugenverlies te lijden en ze deed voorkomen alsof zonder bewijslast en kennelijk het aangedragen fotomateriaal chicanerend alsof juridische procedures kansloos waren.

Hoe weten we dat… Het WOB-dossier bevat hoegenaamd NIETS uit deze periode. Maar de later aangetroffen mails uit de periode dat de wethouder op zoek ging naar de feiten, zeggen genoeg:

Lange tijd was zelfs haar rol intern bij het opstellen van de verklaring niet bekend:

De drie A4-tjes waren alles wat ze toen zo even kon vinden:

Echt, ze had geen andere stukken:

Uiteindelijk kwamen via diverse WOB-verzoeken tientallen mails meer los uit haar mailbox, waaronder de getuigenverklaring, die ze lange tijd verborgen had gehouden. Waarom? Een vorm van sabotage om haar rol alhier te verbergen?

In ieder geval mag gerust gesteld worden dat zij moedwillig informatie heeft achtergehouden -en dit echt niet alleen op basis van deze  stukken, het dossier is veel dikker- en dat mw. Molenkamp hier gericht heeft geacteerd om de zaak juridisch complexer en kanslozer voor te stellen dan ze in werkelijkheid is. Naast de initiële fouten, het wegkijken bij de claim van verjaring, heeft ook de betrokkenheid van Molenkamp bij de waarheidsvinding en de inschatting van de juridische positie van de gemeente, de zaak geen goed gedaan. Of Roland hier machteloos tegen de muur van zijn juridische collega aanliep, of dat hij hier medeplichtig is aan het onder het tapijt schuiven van de WOB-stukken, is nog niet helemaal duidelijk. Wel valt hem in ieder geval te verwijten dat hij met dit vage verhaal en minstens met het ontbreken van stukken genoegen nam. Of hij had er geen zin in, of hij besloot gewoon mee te doen met het spelen van verstoppertje. Zo min mogelijk verantwoording, zo snel mogelijk land erover.

In een telefoongesprek met de buurman en diverse erop volgende emails, dringt Roland Schreuder aan op een uitruil van een optie om land te kopen tegen het laten vervallen van het WOB-verzoek. Door het padenverloop van het ontwerp te wijzigen zou het voor iedereen logisch moeten gaan lijken dat de buurman een stukje land zou kunnen “kopen”. Een uiterst vreemde situatie die door de buurman als zeer onbehoorlijk wordt ervaren, maar goed, de zaak speelt dan al bijna een half jaar en hij wil er ook een keer van af. Zijn juridisch adviseur zegt hem toe verder de onderhandelingen te doen en te kijken tot welke eventuele oplossing ze kan komen. Weigeren kan altijd nog.

27 september: het is een rare situatie…u heeft wel een punt

Waarheidsvinding levert niets op… zullen we het zo maar oplossen? Waarbij de buurman suggestief de woorden in de mond worden gelegd.

En even later: het is wel beter om mee te werken en in te trekken?…

4 oktober wordt het plan bevestigd:

11 oktober krijgt de buurman bericht van zijn juridisch adviseur dat het plan sowieso niet doorgaat. Ymere schijnt niet bereid te zijn mee te werken. Maar achter de schermen gaan de pogingen nog wel even door om Ymere te bewegen tot aanpassing van het ontwerp.

17 oktober, kennelijk liep er een running gag, iets met WOB:

Je zou hierbij kunnen zeggen dat mw. Verburg absoluut lak heeft aan de gevolgen van een “fout” die mede door haar acteren is ontstaan. Een houding die een woningscorporatie, waarvan je toch zou vermoeden dat die het beste met buurt en omwonenden voor heeft, absoluut niet siert. Maar goed, zoals al eerder geschreven; het is geen geheim dat het Ymere het gedoe zat was en geen vertragingen meer dulden (Chantal Verburg aan een van de omwonenden die vraagt waarom ze niet het afgestemde ontwerp gestand doet):

21 oktober, Roland probeert het langs allerlei wegen. Hier een poging om het via gebiedsverbinder Ingrid Hamer (de opvolger van Anouk Stilma) te fixen:

Helaas voor Schreuder blijkt echter dat Ymere totaal geen zin heeft in weer een verandering. De “afkooppoging” loopt spaak. Op 14 november bericht Roland de buurman nogmaals:

De buurman verbaast zich erover en vraagt zich af of men zich (toch) niet gewoon niet echt aan het oorspronkelijke, met de buurt afgestemde en door het college van B&W goedgekeurde, ontwerp kan houden:

Maar de toch al niet erg communicatief ingestelde Roland, kruipt in zijn schulp en geeft niet meer thuis. Ook stop hij met de behandeling van het WOB-verzoek. Hij laat simpelweg niets meer van zich horen en reageert nergens meer op.
De buurman neemt daar geen genoegen mee en wendt zich met een brief tot de verantwoordelijk wethouder en als die niets van zich laat horen, twee weken later met een brief tot het College van B&W. De brieven en de vele vragen die erin zijn gesteld, zijn tot op heden nooit beantwoord. Wel volgt er uiteindelijk een uitnodiging om op 24 december 2013 te komen praten. Ten tonele verschijnt de inmiddels gewezen wethouder Ewout Cassee…